هو المعین

با توجه به درک گزینشی پی بردن به فلسفه ی هر پدیده ی ارتباطی می تواند بسیار دشوار باشد چرا که تحلیل گر نیز علیرغم تلاش بر بی طرفی، گرفتار درکی گزینشی است و چه بسا که نتواند معنایی همانند معنای مورد نظر تولیدگر پیام، دریافت نماید و با توجه به نیازها، علایق و... که از ناخودآگاه او نشأت می گیرند، پیام را دریافت نموده و تحلیل نماید. و شاید بتوان گفت این امر در رابطه با تحلیل یک تصویر بسیار دشوارتر باشد و امکان اثرگذاری مخاطب بر معنای دریافت شده بیش از دیگر پدیده ها باشد، چرا که در پدیده های دیگری چون متن و فیلم، پیام بیشتری منتقل می شود و می توان با در کنار هم قرار دادن پیام ها، نتایج روشن تری به دست آورد و یا حتی چه بسا با استفاده از عبارات، تا حدودی به معنای ذهنی تولیدگر پیام اشاره شود؛ اما تصویر این ویژگی ها را ندارد و به همین دلیل تحلیل گر که یکی از مخاطبان پیام است، برای درک معنای پیام و تفکری که در پس پیام و تصویر قرار گرفته بیشتر گرفتار ادراک گزینشی خود خواهد شد.
برای دریافت معنای یک تصویر آشنایی با زبان بصری امری واجب است.
در رابطه با معنای تصویر فوق، ابتدا به بیان برخی ویژگی های بصری آن خواهم پرداخت و در ادامه با توجه به این ویژگی ها، معنای دریافت شده و تفکر پنهان در پشت این اثر را بیان خواهم کرد. البته چنان که پیش از این بیان شد، رسیدن به این معنا و تفکر بسیار دشوار خواهد بود و چه بسا معنای دریافت شده با معنای مدنظر تولیدگر یکسان نباشد.

تصویر فوق، تصویری است متعادل، آرام ، صرفه جویانه و ساده.
تعادل موجود در تصویر و عدم تحرک آن، به نوعی عدم ایجاد درگیری در مخاطب را به دنبال دارد و نوعی آرامش را در تصویر ایجاد نموده است.
  صرفه جویی در بهره مندی از عناصر بصری و سادگی تصویر نیز تأکید ویژه ای بر پاکت و صورت درون آن داشته است. هم چنین قرار گرفتن صورت در مرکز تصویر و استفاده ی زیاد از سایه روشن، تأکید بر صورت را بیشتر کرده است.
هم چنین در تصویر از شکل مربع بسیار استفاده شده است که این شکل به نوعی معنای سکون و مقاومت را به دنبال دارد.
استفاده از رنگ آبی که القا کننده ی بی حرکتی و سکون است و قرار گرفتن این رنگ در پس زمینه ی صورت، تأکید مجددی است بر سکون و عدم تحرک.
علاوه بر نشانه های بصری می توان بر معانی نمادین عناصر استفاده شده در تصویر نیز توجه نمود:
سر به عنوان جایگاه مغز می تواند نماد تفکر آدمی محسوب شود.
چشم در بسیاری از موارد به عنوان نمادی از هوشیاری و آگاهی است.
می توان گفت پاکتی که در تصویر استفاده شده است نیز تداعی کننده ی جنس خریداری شده می باشد.
سر که نماد تفکر انسان است مانند بسیاری از اجناس خریداری شده و داخل پاکت قرار گرفته است. هم چنین چشمهای بسته می تواند به نبود هوشیاری در این زمینه اشاره نماید.

شاید بتوان با توجه به موارد فوق بیان کرد تولید گر تصویر با نگاهی انتقادی، به عدم تفکر انسان امروزین اشاره داشته است چراکه امروزه تمامی اطلاعات و آگاهی های مورد نیاز افراد از طریق رسانه ها تأمین شده و چه بسا با توجه به نظریه برجسته سازی، موضوعات مورد توجه افراد که به تفکر پیرامون آن می پردازند از طریق رسانه ها مشخص و اولویت بندی گردد و در حقیقت انسان امروزین بدون کوچکترین تفکری با حجم انبوهی از اطلاعات و داده های گوناگون رو به روست و حتی همین اطلاعات و داده ها و تبلیغات گوناگون می توانند موضوعات تفکر او را فراهم نمایند.

منبع: مبادی سواد بصری، دونیس. ا. داندیس
        جزوه درسی فلسفه رسانه دکتر عاملی، 1386

نوشته های دیگران()